4. نحوه بکارگیری استانداردهای اتصالات
تولیدکنندگان، کارخانجات، شرکت های بازرسی کیفیت و شرکت های خریدار اتصالات از جمله پیچ ها، مهره ها، پین ها و غیره برای تولید، کنترل و بدست آوردن محصولات یکنواخت و با کیفیت از استانداردهای مرتبط با این محصولات استفاده می کنند. اتصالات با واژه عمومی fasteners دارای انواع استانداردهای خاص بین المللی، منطقه ای، کارخانه ای و شرکتی هستند و در تولید، کنترل و خرید آنها بسته به محصول نهایی مربوطه از استانداردهای مذکور بهره برداری می شود. در سری استانداردهای iso استاندارد شماره 898 در رابطه با خواص فیزیکی و مکانیکی محصولات ساخته شده از فولاد کربنی و در سری استانداردهای din استاندارد شماره 918 به طبقه بندی و نامگذاری انواع اتصالات فلزی می پردازد.
مهندسین طراح پس از طراحی قطعات یک سازه، در مورد چگونگی اتصال این قطعات تصمیم گیری می کنند. معمولا برای صرفه جویی در هزینه های طراحی و ساخت و سهولت در فرایند تولید و تامین از اتصالاتی که در استانداردها مشخص شده اند استفاده می کنند. استانداردها از یک سو جامعیتی در ارائه انواع اتصالات مورنیاز در صنایع مختلف دارا می باشند و از سوی دیگر حداقل شرایط کیفی برای ساخت قطعات را بازگو می کنند. استانداردها به مهندسین طراح در انتخاب اتصالات مورد نظرشان کمک کرده و فرایند تولید و بازرسی را تسهیل می کنند. بدین صورت که تولید کننده با توجه به سفارشی که از مشتری می گیرد به استاندارد مربوط به آن قطعه مراجعه کرده و تولید خود را براساس ملزومات آن استاندارد پایه ریزی می کند. همچنین در مراحل تست علامت گذاری، بسته بندی و تحویل نیز مطابق با استاندارد عمل کرده و بدین صورت فرایند تحویل قطعه و همچنین استاندارد بازرسی قطعات می پردازد و بر اساس شرایط تعریف شده در آن، به تحویل گیری کالا مبادرت می ورزد.
5. الزامات مبحث ده از مقررات ملی ساختمان
مبحث دهم از مقررات ساختمانی ایران محدودیت های زیر را برای سوراخ های اتصالات پیچی در نظر می گیرد:
الف. سوراخ های بزرگ فقط در اتصالات اصطلاکی مجاز هستند
ب. سوراخ های لوبیایی کوتاه در تمام امتدادها در اتصالات اصلاکی مجاز هستند و در اتصالات اتکایی امتداد طولی سوراخ باید عمود بر امتداد نیرو باشد.
در اتصالات اتکایی، سوراخ های لوبیایی بلند فقط در امتداد عمود بر مسیر نیرو مجاز هستند و در اتصالات اصلاکی فقط می توانند در یکی از ورق های اتصال و در هر امتداد اختیاری وجود داشته باشد.
سوراخ های لوبیایی و بزرگ به دلایل زیر در اتصالات تعبیه می شوند:
الف. در اتصالات اتکایی و یا اصلاکی که در آن ها به دلایلی نیروی بیش تنیدگی کاهش یا حذف می شود،
ب. تعبیه ی سورخ های بزرگ و لوبیایی شرایط مناسب تری برای مونتاژ، تنظیم و رواداری بیج ها در اتصال فراهم می نماید
پ. تعبیه ی سوراخ های بزرگ و لوبیایی از وقوع تنش های ناشی از دما و نیز تنش های مرتبه ی دوم جلوگیری می کند.
محدودیت های اتصالات پیچی: برای اتصالات زیر باید از اتصال اصلاکی با پیچ پر مقاومت یا اتصال جوشکاری شده استفاده شود:
وصله ستون ها در سازه ها ی با ارتفاع 60 متر و بیشتر:
وصله ی ستون ها در سازه های با ارتفاع بین 30 تا 60 متر در صورتی که نسبت بعد کوچک پلان به ارتفاع در آن ها از 40% کمتر باشد.
وصله ی ستون ها در سازه های با ارتفاع کمتر از 30 متر در صورتی که نسبت بعد کوجک پلان به ارتفاع در آن ها از 25% کمتر باشد.
در سازه های با ارتفاع بیش از 40 متر، برای اتصال همه ی تیرها و شاه تیرها به ستون ها و اتصالات هر نوع تیر یا شاه تیری که مهار ستون ها با آن ها مرتبط باشد.
همه سازه هایی که جرثقیل های با ظرفیت بیش از 5 تن تحمل می کنند وصله ی خرپاها یا تیرهای شیب دار سقف، اتصال خرپاها به ستون ها، وصله ی ستون ها، مهار ستون ها، مهار زانویی بین خرپای تیر سقف و ستون و تکیه گاه های جرثقیل مشمول این امر می باشند در اتصالات تکیه گاه های اعضایی که ماشین های متحرک یا بارهای زنده از نوعی را تحمل می کنند که تولید ضربه و یا معکوس شدن تنش ها را به همراه داشته باشد.